Đế quốc, xét về ngữ nghĩa, là từ Hán Việt có nghĩa là đất nước được cai trị bởi một vị hoàng đế. Đế quốc có cấp bậc cao hơn vương quốc, là đất nước được cai trị bởi một quân vương. Các cấp bậc này nằm trong hệ thống phân chia thứ bậc của chế độ chính trị phong kiến. Đế quốc là rộng lớn và đông dân hơn vương quốc,[1] uy quyền hoàng đế là lớn hơn so với tước vương. Điều này tương tự cách dùng “Empire” (đế quốc) trong tiếng Anh dùng chỉ nước cai trị bởi một “emperor” (hoàng đế), cấp bậc cao hơn “Kingdom” (vương quốc) là nước cai trị bởi một “king” (quân vương).

Ở Trung Hoa, người nắm lấy thiên hạ sau một cuộc chinh phạt sẽ trở thành hoàng đế, tước vương và đất đai thường do hoàng đế ban cấp cho họ hàng thân thuộc. Ở Châu Âu, quyền lực cao nhất ở từng nước là vương (một số nước tước vị thậm chí thấp hơn, ví dụ: Đại công quốc Ba Lan,...). Danh hiệu quý tộc cao nhất ở châu Âu là hoàng đế do bầu chọn bởi các nước với danh hiệu Hoàng đế Đế quốc La Mã thần thánh. Ở Pháp, đến khi Napoleon nắm quyền, ông ta trở thành hoàng đế đầu tiên của nước Pháp bởi Napoleon đã chinh phạt và chiếm được gần như toàn bộ phần tây châu Âu. Ở Anh, người được xem là hoàng đế đầu tiên chính là nữ hoàng Victoria ("empress") do nước Anh đã mở rộng thuộc địa ra khắp thế giới nhiều hơn các giai đoạn trước đó (trước đó lãnh đạo cao nhất ở Anh là "queen", nghĩa là nữ vương, nhưng vẫn thường bị dịch sai thành nữ hoàng).

Đôi khi hai khái niệm này lồng ghép nhau, vương quốc Anh là một phần của Đế quốc Anh nhưng là quốc gia lãnh đạo, Quốc vương cũng chính là Hoàng đế.

Hệ thống phân chia thứ bậc phong kiến cũng có tính chất cưỡng ép chứ không phải được đồng thuận. Ví dụ, hoàng đế Trung Quốc qua nhiều thời kỳ chỉ xem Việt Nam như một vương quốc chư hầu, và phong tước An Nam quốc vương cho vua Việt Nam, nhưng trên thực tế không sở hữu hay có bất kỳ thẩm quyền nào đối với Việt Nam.

Về sau, từ Đế quốc (hay “Empire” trong tiếng Anh) vẫn được sử dụng cho các nước lớn không theo chế độ phong kiến, dùng để chỉ một nước với khả năng kiểm soát hệ thống chính trị rộng lớn bao gồm nhiều nước. Từ Đế quốc được sử dụng với hàm nghĩa một nước mở rộng kiểm soát lãnh thổ và quyền lực chính trị, chứ không nhất thiết phải là một nước mang đặc tính chính trị phong kiến. Ví dụ, Đế quốc Mỹ,...